Balon içine havadan daha hafif gaz veya sıcak hava doldurularak uçması sağlanan, kumaş, kağıt, kauçuk naylon, poliüretan veya neopren gibi maddelerin karışımından küre veya armut biçiminde yapılan bir uçma aracı. Balonun bulunuşu, tarih öncesi insanlara kadar dayanır. O dönemde insanlar, havayla şişirilmiş hayvan derilerinin suya batmadığını kavrayarak, bundan yüzme amacıyla yararlandılar. İçine belirli gazlar doldurulan herhangi bir torbanın yeryüzünden havalanacağına ilişkin ilk bulgular ise, 17. yy’da Evangelista Torricelli gibi atmosferi ve onu oluşturan gazları incelemeye başlayan İtalyan bilim adamları tarafından saptandı. İngiliz kimyacı Robert Boyle ise, iki önemli saptama yaptı: İlk kez olarak en hafif gazın hidrojen olduğunu kanıtladı ve “belirli bir miktar gazın hacmi genişletilirse, basınç azalır, tersine, gaz daha küçük bir hacim içine sıkıştırılırsa, basınç yükselir” şeklinde tanımlanan ve kendi adıyla anılan “Boyle Kanunu” nu buldu.
1766 yılında, bir başka İngiliz bilim adamı, Henry Cavendish, ilk kez hidrojeni “tarttı” ve havadan on bir kez daha hafif olduğunu söyledi (Aslında 14 kez daha hafiftir). İskoçyalı bilim adamı Joseph Black de, bu bulgudan yola çıkarak, içine hidrojen doldurulmuş bir balonun yerden havalanması gerektiğini söyledi.
1782′de, kâğıt yapımcısı Fransız Joseph ve Etienne Montgolfier kardeşler, bir oda içerisinde, sıcak havayla doldurulmuş balonu havalandırmayı başardılar. Bu ilk balon, ipekten yapılmıştı ve alt ucunda bir delik vardı. Hacmi ise 1.32 metreküptü. Balonun açık ağzının altında kâğıtlar yakıldı ve havalandığı görüldü. 1783 baharında Montgolfier kardeşler, deneylerini daha büyük boyutlarda,ama tabii bu kez açık havada yinelediler. Kâğıttan yaptıkları 616 metreküplük balonun üzerini, özel bir bezle kapladılar ve aynı sistemle balonu 2 bin metre havalandırmayı başardılar.
Aynı yıl, Fransız fizikçi J.A.C. Charles, 28 metreküplük bir balonu, içine hidrojen doldurarak uçurmayı başardı. Balonda, Charles’ tan başka iki de yardımcısı vardı. Paris üzerinde dolaşırlarken, çiftçiler, gökyüzünden üzerlerine doğru gelen bu “canavar”a karşı, yabalarla saldırıya geçtiler.
İnsan taşıyan ilk sıcak hava balonu, 1783 yılı Kasım ayında Paris’te Bois de Boulogne yakınlarından havalandı. Mavi ve altın sarısı renklerindeki bu harika balonun yapımcıları, Montgolfier kardeşlerdi. Tarihçi Jean Pilâtre de Rozier ve Marki d’Arlandes de ilk gönüllü yolcular oldular.
|