Her spor dalının ortaya çıkışında olduğu gibi, Amerikan Futbolunun ortaya çıkışında da rastlantısal olayların etkisi olmuştur. Bu oyunda, birçok faktörün bir arada olduğu görülür. Amerikan Futbolu oldukça kompleks bir özelliğe sahiptir. Sporun gerçek özellikleri bu oyunda açıklıkla görülebilir: Dayanıklılık, kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, strateji, disiplin, azim v.b. Bu özelliklerin hepsi bu oyunda başarılı olabilmek için, sahip olunması gereken temel özelliklerdir.

Her şey, futbolun kurallarından sıkılan bir İngiliz oyuncunun, oyun sırasında topa ayakla vurmaktan sıkılıp, topu eline alıp koşmasıyla başlamış. Bu, her ne kadar normal futbolda kuralların açık bir şekilde ihlali olsa da, oyuna bu yeni yaklaşımın diğer oyuncuların da hoşuna gitmesi üzerine rugby oyunu doğmuştur.

Başlangıçta oyun, bugünkü oyundan çok farklıydı. 1880 ve takip eden üç yıl içinde Yale oyuncusu Walter Camp, Uluslararası Futbol Birliği’ni (IFA) önemli değişiklikler yapmaya ikna ederek, oyunu bugünkü haline çok yaklaştırmıştır. Bu çabalarından dolayı, Walter Camp bugün Amerikan Futbolu’nun babası olarak kabul edilmektedir.

Kolej futbolu, 20. yüzyıla kadar kendi içerisinde bir lig kurarak gelişmiştir. Bu tarihten sonra profesyonel takımlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Aynı tarihlerde, Amerikan Futbolu, yeni kurulan NCAA (Ulusal Kolejler Atletik Birliği) altında hizmet vermeye başlamış ve profesyonel oyunun kurallarının temeli de kolej ligi kurallarından alınarak uyarlanmaya başlanmıştır.

1920′ lerde ondan fazla profesyonel yapıda takımlar, bir araya gelip, NFL (Ulusal Futbol Ligi) olarak bildiğimiz organizasyonunun temellerini atmışlar ve oyun kurallarına zaman içerisinde getirdikleri değişikliklerle; oyunu Amerika’ da bir numaralı spor haline getirmeyi başarmışlardır. Oyun Amerika’da hızla yayılıp taraftar buldukça, NFL’e rakip yeni ligler ortaya çıkmaya başlamış. Ancak NFL o kadar güçlü bir hale gelmişti ki, sonucunda diğer ligler fazla dayanamamıştır. Amerikan Futbolu, özellikle yurtdışındaki Amerikalı askerlerin oyunu tanıtmasıyla diğer kıtalara da zaman içinde yayılmış ve giderek dünya çapında oynanan bir spor haline gelmiştir.

Bu oyunun temeli birkaç basit kurala dayanmaktadır:

Bir touchdown yapabilmek için (TD), topu 10 yard (9,15 m.) ileri taşımak gerekir. Bir takımın 10 yard kazanmak için 4 hakkı (down) vardır. Eğer, hücum takımı 4 hakta en az 10 yard kazanabilirse, hücum hakkını kullanmaya devam edebilir. Diğer taraftan 4 hakta 10 yard kazanılamazsa, hücum hakkı rakip takımın ofans takımına geçer, 10 yard kazanamayan ofans takımı sahayı terkeder ve kendi defans takımı sahaya girer. Eğer hücum eden takım son hakkında da 10 yard kazanamayacağını düşünüyorsa ve kendi end zone’una çok yakınsa, o zaman punt yaparak topu kendi end zone’ undan uzağa gönderir ve hücum hakkını rakip takıma bırakır. Bu durumda takım topu kaybetmiştir. Ancak en azından topu mümkün olduğunca uzağa göndererek topu karşılayan rakip takımı kendi end zone’ undan uzaklaştırarak alan ve zaman kazanır.

Bir takımın sayı kazanabileceği dört yol vardır.

1. Touchdown: Bir oyuncu topla rakip takımın end zone’una girer ya da end zoneda topu yakalarsa meydana gelir ve değeri 6 puandır.

2. Touchdown Sonrası Sayı: Takım touchdown yapmış ise, rakibin üçüncü yardından ayakla yapılan bir vuruşla topun direklerin arasından geçmesiyle meydana gelir ve değeri 1 puandır. Ya da normal hücum edilerek touchdown yapılmaya çalışılarak 2 puan alınabilir.

3. Field Goal: Ayakla yerdeki topa yapılan bir vuruşla topun direklerin arasından geçmesiyle meydana gelir ve değeri 3 puandır.

4. Safety: Bir oyuncunun topla kendi end zone’u içinde düşürülmesiyle meydana gelir ve değeri 2 puandır.

Kazanan takım oyun sonunda en fazla sayı yapan takımdır. Oyun süresi 15′er dakikalık 4 çeyrek sonunda toplam 60 dakikadır. Bir maç yaklaşık olarak 2,5 saat kadar sürer, çünkü zaman topun oyunda olmadığı anlarda durmaktadır. Sayı yapmak için çeşitli yollar vardr:

1. Touchdown ya da TD (6 puan) – Rakip takmın End Zone’ una topla girmekle kazanılır.

2. Alan Golü (3 puan) – Topa ayakla vurarak rakip takımın kalesine sokmakla kazanılır.

3. Safety (2 puan) – Topla hücum eden rakip takmın ofans oyuncusunu kendi end zone’unda düşürmekle kazanılır.

4. TD sonrası extra puan (1 ya da 2 puan). Touchdown’dan sonra da sayı kazanmak olasıdır. Topla rakip takımın end zone’ una tekrar girilirse 2 puan, ya da topa ayakla vurarak rakip takımın kalesine atılırsa 1 puan kazanılır. Genelde takımlar 1 puanlık vuruşu tercih ederler, çünkü 2 puanlık extra sayı denemesine göre başarı şansı daha fazladır.

Oyun, para atışını kaybeden takımın 35. yardında duran topa ayakla yapılan bir vuruşla, topun rakibe teslim edilmesiyle başlar. Vuruşu para atışını kaybeden takım yapar. Yani para atışını kazanan takım topla ilerleme-hücum hakkı kazanır. Bu vuruşa Kick off denir. Bundan sonra üç durum söz konusudur.

1. Top son çizgiyi geçip dışarı çıkarsa hücum takımının 20. yardına top konularak oyuna başlanır.

2. Top saha kenarından dışarı çıkarsa hücum takımı isterse atışı tekrarlatır yada 20. yarddan başlamayı kabul eder.

3. Top rakibin eline geçerse o kişi düşürülene kadar ilerler ve düştüğü yerden oyun başlar ancak topu tutan kişi eğer topu end zone içinde tutmuş ve dizini yere değdirmiş ise oyun 20. yarddan başlar. Buna "Touchback” denir.

Sahanın uzunluğu 100 metre, genişliği ise 55 metredir. Sahanın her iki yanında 10′ar metrelik gol (touchdown) bölgeleri mevcuttur. Bu bölgelere end zone denir. Sahada 50′den 10′a doğru numaralanmış enine çizgiler bulunmaktadır ve bu çizgiler end zone’ a olan uzaklığı gösterirler. Her iki end line (sahanın iki ucundaki çizgi) üzerinde ‘Y’ biçimine yakın kaleler bulunur. End zone’lar ve kale direkleri sayı kazanmak için kullanılır.

Topun uzunluğu tam bir ayak ebadı kadar (30 cm.) olduğundan bu oyuna ayaktopu (football) adı verilmiştir