Abaka Han (1234-1282) İran’da İlhanlılar Devletini kurmuş olan Hulagu Han’ın oğlu ve bu devletin ikinci hükümdarıdır. Cengiz Han’ın torununun oğludur. Moğolistan’da doğdu. Babasının ölümü üzerine, 1265 te Moğol beyleri tarafından Hanlığa seçildi. Babası gibi Türk yasalarını, geleneklerini korumaya meraklı olduğundan, bütün hayatı boyunca İslam şeriatının Türk adetleri yerine yerleşmemesi için çok uğraştı. Devrinin en büyük askeri hareketi, Abaka Han’ın Mısır Memlukleri’ne karşı duyduğu kinin, neticesinde girişilen harblerdir. Mısır ve Suriyede başarı sağlayabilmek, doğu ve kuzeyden gelecek tehlikeleri bertaraf edebilmek için Kıpçak Moğolları ile sulh yapmış, Kür Irmağının kenarına set çektirmiş, Kafkas kabilelerini emri altına almıştı. Ayrıca Buhara şehri de tahrip edilerek, doğudan gelebilecek baskınların büsbütün önü alınmış oldu.
Eşlerinden biri bir Bizans Prensesi olan Abaka Han, Roma’ya, İngiltere’ye, Fransa’ya baş vurarak, Mısır Memluklerine karşı müşterek bir hareket için, Hıristiyan devletlerinden yardım istedi. Hepsinden müspet cevaplar aldıysa da, bu beraberce hareket bir türlü yapılamadı. Memlûkler’in hem Hıristiyanlar, hem de İlhanlılar üzerindeki üstünlüğü uzun zaman devam etti. 1280 de İlhanlılar Suriye’ye girip Halep’i harap ettilerse de ertesi yıl Memlûkler tarafından bozguna uğratıldı.
Abaka Han’ın içkiye düşkün olduğu söylenir. 1282 de Hemedan’da öldü. Yerine kardeşi Ahmet Teküdar geçti.
|