Güneş Sistemi’ndeki en büyük
asteroitlerden biri olan Vesta’yı inceleyen Dawn (Şafak) uydusu, dev gök
taşında su izine rastladı. Ceres’in ardından asteroit kuşağında yer
alan en büyük ikinci gök taşı Vesta’da su bulunduğuna dair bulgu elde
edildi.
Asteorit kuşağını inceleyen Dawn, çapı 525 km olan gök cisminde ait
analizinde, uçucu materyallerin buharlaşması sonucu gök taşının ekvator
kısmındaki geniş bir alanın renk kazandığını tespit etti. Bu
renklenmeye, çukurlarla kaplı yüzeyden buharlaşan ve muhtemelen su
içeren minerallerin sebep olduğu düşünülüyor.
Dawn, Vesta’da kesin olarak su bulamamış olsa da,
uzaydan gelen toz parçacıkları ve küçük gök taşlarının taşıdığı, su ile
karışmış mineraller keşfetti. Bu minerallerin, hidrojene işaret ettiği
ve gök taşının yüzeyinde hidroksil formunda bulunuyor olabileceği ifade
edildi.
Uydunun gamma ışını ve nötron detektörüyle (GRAND) yapılan
analizlerin başında yer alan gök bilimci Thomas Prettyman, "Vesta’nın
yüzeyinde tespit edilen hidrojen, gök taşıyla düşük hızda çarpışmış olan
diğer gök cisimlerinden gelmiş olmalı. Çarpışma hızının düşük olması,
uçucu bu minerallerin Vesta’nın yüzeyinde kalmasını sağladı” dedi.
KUTUPLARI YOK
Bilim insanları, Vesta’nın kutup noktalarında donmuş halde su
olabileceğini tahmin ediyor. Ancak gök taşının gölgede kalan kutup
bölgeleri bulunmuyor. Gök taşına ait en son su izi ise sıvının katı
halde bulunmasının zor olduğu ekvator bölgesinde elde edildi. Zamanla bu
bölgeye hızla çarpan diğer gök cisimleri, çarpışmanın ortaya çıkardığı
ısı sonucunda su içeren minerallerin suya dönüşmesini sağladı. Daha
sonra buharlaşan bu mineraller, genişliği 900, derinliği ise 200 metre
civarındaki çukurlardan yükselmeye başladı.
Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan Brett
Denebi, "Bu çukurlar Mars’ta gördüğümüz çukurlara benzerlik gösteriyor.
Mars’ta donmuş halde sıvı olduğunu biliyoruz. Vesta’da aynı
benzerliklere rastlamak şaşırtıcı oldu” dedi. Denebi, "Dawn’ın
analizlerinden elde edilen sonuçlar, sadece su içeren mineraller
olduğunu göstermedi, aynı zamanda bu minerallerin Vesta’nın jeolojik
yapısını da etkilediğini ortaya koydu” ifadesini kullandı. Alınan en son
sonuçlar, aynı zamanda Dünya’da bulunan ve demir/oksijen, demir/silikon
oranı aynı olan Howardite, Eucrite ve Diogenite gök taşlarıyla Vesta
arasında benzerlik olduğunu da doğruladı.
